Kweepeer (Cydonia oblonga)

Kweeperen zijn uitermate fotogeniek: men kan er perfekte plaat -jes van maken, sierlijk hangend aan de boom. In een mandje ogen ze ook als een perfekte kruising tussen een appel en een peer; en bovendien ruiken ze ook bijzonder lekker. In die mate dat ze niet alleen dekoratief op de kast, maar ook in de kast wer -den gelegd om het linnengoed een aangename geur te geven. Bovendien hebben ze niet die onhebbelijke gewoonte van ap-pels en peren -en ander fruit- om snel te beginnen rotten: ze blijven zonder probleem een winter lang hun aantrekkelijk voorkomen en heerlijke geur behouden. Dat zijn stuk voor stuk Weegschaal-eigenschappen, zodat het ons heus niet moet ver -wonderen dat kweeperen Weegschaal-fruit zijn. Eind septem-ber, begin oktober ttz in de Weegschaal-periode geven de gele kweeperen hun typiese ietwat exotiese geur af, en zijn ze rijp voor de pluk.

Voor het Weegschaal-principe geldt nogal eens: de mooie schijn kan bedriegen. Welnu, ook dat geldt voor de kweepeer: die is zo hard dat men een kweepeer nooit als "fruit" kan eten, en boven -dien smaakt ie zurig. Men kan er alleen een gelei van maken na hard labeur, want zo'n harde kweepeer in stukken snijden valt niet mee. De kweepeer valt dan ook onder het zogenaamde "rustiek fruit", dat meer gebruikt wordt om een bucoliese sfeer van vroeger op te roepen, en geassociëerd wordt met jaarmark -ten en oude ambachten, dan dat het zijn opgang zou maken in supermarkten. De kweepeer is als het ware de peer van toen: een ouderwetse boom uit overgrootmoeders tuin. Hij is één van de oudste gekultiveerde vruchtboomrassen ter wereld: afkom-stig uit Perzië is hij al meer dan 4000 jaar in kultuur.

En als men die verhalen van duizend-en-een-nacht mag gelo-ven, dan bevatten kweeperen alle denkbare geuren die mannen kunnen bekoren. Bij de Grieken was de kweepeer gewijd aan Aphrodite, de godin van de Liefde, als een symbool van liefde, vruchtbaarheid en geluk, en werd de kweepeer dus gebruikt in huwelijksceremonies. De botaniese geslachtsnaam Cydonia dankt de kweepeer aan de stad Kydonia (het huidige Chania) in het noordwesten van Kreta, waar de boom nog steeds veel voor-komt. De soortnaam oblonga betekent langwerpig. De Romei-nen namen dit van de Grieken over, en dus offerden zij kweepe-ren aan hun liefdesgodin, Venus. Gelief- den schonken elkaar kweeperen om elkaar trouw te beloven. Tot in de Middeleeu-wen werden kweeperen tijdens bruiloften geserveerd. Nostra-damus was een fan van de kweepeer, omdat hij die een poten-tie- en libidoversterkende invloed toeschreef. Hij puurde er zijn "Gelée Royale" uit die begrijpelijkerwijze een groot succes had.

Of de Kweepeer daadwerkelijk potentieverhogend is, is evenwel onzeker. Feit is dat de kweepeer wel op de onderbuik werkt, en meer bepaald op de menstruatiecyclus van de vrouw (Venus is vrouwelijk!): bij onregelmatige of uitblijvende menstruatie. Dit zelfregulerend vermogen vertoont de kweepeer ook in de be-vruchting der bloemen: kweepeer is zelfbevruchtend. De grote, witroze bloemen zijn mooi en delikaat en lijken op die van de Hondsroos. De kweepeer is een Roos-achtige.

Eerlijkheid gebiedt om te zeggen dat het medicinaal gebruik van de Kweepeer nogal beperkt is, tot de pitten namelijk, die veel slijmstof bevatten. Dit kweeënslijm werkt verkoelend, ver-zachtend en weekmakend, zoals dat voor een Venus-kruid be-taamt. Het werd inwendig gebruikt bij ontsteking van de slijm-vliezen(!) van mond, keel, maag, luchtwegen en darm.

Gemengd met plantaardige olie of glycerine, werd het in de volksgeneeskunde gebruikt bij ontstoken oogleden, gesprongen huid, kloven in de tepels, brandwonden, aambeien, doorligwon-den, winterhanden en bevroren tenen. Thans wordt het nog ge-bruikt in lotions die rimpels tegen gaan. Venus-Weegschaal gaan ook over de schoonheid, dus het hoeft niet te verwonde-ren dat de Kweepeer wordt verwerkt in schoonheidsprodukten voor de huid. Die huid is een uitwendige buffer-laag die het inwendige lichaam moet beschermen tegen beschadigingen van buitenaf. En slijmlagen zijn dan weer inwendige buffers die de organen beschermen tegen beschadigingen.

Op analoge manier werkt de Kweepeer-energie beschermend en bemiddelend voor haar omgeving, tegen vormen van "ont-stekingen": aanslagen, vormen van agressie, "geweld" door insekten, vraat door dieren. Als de verschijning van een mooie vrouw tempert zij de ruwheid en de excessen van de mannelij-ke energie. Kweepeer heeft een verzachtende, lieflijke en ver-zoenende uitstraling, en wordt daardoor ook beschouwd als een beschermboom: zij roept vriendelijkheid op en maakt rustig. Als mannen worden bekoord door schoonheid en lieftalligheid, laten ze hun wapens zakken en "denken" niet meer aan vech-ten. Liefde als antidoot tegen agressie.

De Kweepeer is dan als boom zeker ook geen imposante figuur: zij -want het is dus een vrouwelijke boom- wordt hooguit 8 meter hoog. Naarmate de Kweepeer groeit waaiert zij wat uit in de breedte, en vormt een soort scherm. Belangrijk om te weten: deze boom kan slecht tegen onderbegroeiing van opdringerige planten, en heeft steeds wat vocht nodig. Water staat naar ana-logie voor emotionaliteit: de kweepeer die uitdroogt door tekort aan water, is als een vrouw die wegkwijnt door gebrek aan lief-devolle aandacht. Maar dan ook weer niet teveel, want door van -waar zij oorspronkelijk afkomstig is, heeft zij zon nodig en houdt zij niet van natte voeten.